کاخ خدایان

به نام خدا

معرفی و بررسی انیمیشن "آستریکس و اوبلیکس: کاخ خدایان"[1]

بیژن شهرامی

مشغول مرور اشعاری از استاد فرهیخته علامه دهخدا هستم که چشمم به سه بیت زیبا از او می افتد با دنیایی از معنی و زیبایی:

هنوزم ز خردی به خاطر درست

کــه در لانـه ماکیان بـرده دست

به منقارم آن سان به سختی گزید

که اشکم چو خون از رگ آن دم جهید

پـدر خنده بر گریه ام زد کـه هان

وطن داری آموز از مرغکان!

هنوز در حال و هوای زمزمه این ابیاتم که صدای تلویزیون به پخش انیمیشن بلند می شود.برادرم که پای گیرنده نشسته است از من هم می خواهد با او به تماشای کارتونی کمدی و مهیج -تولید کشورهای فرانسه و بلژیک- بنشینم که با ابیات پیش گفته بی ارتباط نیست.

• "آستریکس" و "اوبلیکس" نام دو تن از نقش آفرینان انیمیشن است که پیشتر در آثار سینمایی موفقی ظاهر شده اند.

• "آستریکس"قامتی کوتاه ، وریش و مویی بور و کلاهی با دو بال کوچک سفید دارد،بر خلاف"آستریکس" که قوی هیکل و بلندقامت است و بارزترین مشخصه اش پیژامه آبی راه راه می باشد!

• آستریکس و اوبلیکس در دهکده گل زندگی می کنند،سکونت گاهی زیبا در دل جنگل های انبوه کشور فرانسه که مردمش حاضر هستند برای آن جان فشانی کنند.

• رومی ها که از دیرباز به کشورگشایی علاقه داشته و اسکندر مقدونی  را تا چین هم پیش فرستاده اند حالا چشم طمع به دهکده گل دوخته اند اما خوب می دانند با لقمه ای گلوگیر رو به رو هستند چرا که در این روستا مردم توان مقابله با مهماجمان را دارند.

• رومی ها برای رخنه به روستا نقشه تازه ای در سر دارند آنها می خواهند در جوار روستا سکونت گاهی پر زرق و برق به نام"شهر خدایان"بسازند تا اهالی دهکده را جذب خود نماید.آنها با تخلیه روستا آخرین قطعه از پازل خود برای اشغال کامل فرانسه را کامل خواهند کرد و این چیزی است که حاضرند برای آن هر قدر لازم باشد پول خرج کنند.

• رومی ها برای رسیدن به هدف شوم خود قطع شبانه درختان را مد نظر قرار می دهند اما هر بار با درختانی جایگزین رو به رو می شوند که به وسیله آستریکس و اوبلیکس غرس شده اند!

• با تمام این تفاصیل ساخت و ساز در جوار روستا شروع می شود تا معماری دل فریب رومی ها  اهالی  دهکده  را  رفته  رفته مجذوب خود سازد.

• آستریکس در صدد بازداشتن اهالی از مهاجرت به شهر خدایان برمی آید اما کمتر نتیجه می گیرد لذا تصمیم می گیرد به همراه عده کمی از همفکران با استقامت خود مقابل سپاهیان رومی به فرماندهی تزار بایستد.

• " گتافیکس"که خود از اهالی دهکده و از نقش آفرینان انیمیشن است با خوراندن معجونی ویژه به بازماندگان،توان بدنی شان را برای ایستادگی مقابل دشمن صدچندان می کند.

• این که اهالی دهکده گل موفق به راندن مهاجمان از موطن خود می شوند یا نه پرسشی است که با تماشای انیمیشن به آن پی خواهید برد اما در ادامه ذکر نکاتی چند خالی از لطف نیست:

• "آستریکس،قهرمان گل" عنوان کتابی به قلم نویسنده فرانسوی "رنه گوسینی"[2] است.او که پیشتر در مجموعه "لوک خوش شانس" حضوری تأثیر گذار داشت نگاه طنزآمیز خود را در این اثر هم حفظ کرده است.

• "آستریکس ،قهرمان گل"نگاه هنرمندان بسیاری را به خود جلب کرده است از جمله "الکساندر استیر"[3] که در سمت کارگردانی انیمیشن کاخ خدایان خوش درخشیده است.

• انیمیشن از تهاجم خزنده فرهنگی می گوید و این که فرهنگ شهر نشینی در کمین سنت های ارزشمند زندگی روستایی است به عنوان مثال در دهکده،اجناس با قیمتی مناسب به مشتریان عرضه می شود اما آمد و شد اهالی شهر خدایان رفته رفته کسبه را به فکر بالا بردن بی حساب و کتاب اجناسشان ترغیب می نماید.

• زشت جلوه دادن پدیده کشورگشایی و ضرورت دفاع مردمی از کشور و سرزمین آبا و اجدادی در مقابل حمله بیگانگان آموزه های ارزشمندی است که در انیمیشن شهر خدایان مورد توجه قرار گرفته است.

• وابسته کردن اراده انسان ها برای دفاع از شهر و کشور خود به یک نوشیدنی از نقاط ضعف داستان است اما چون با یک اثر طنز رو به رو هستیم می توان آن را نادیده گرفت.

• آشنا کردن کودکان و نوجوانان با فرهنگ رومی ها و فضای زمانی و مکانی قرون وسطی[4] از جمله نقاط قوت اثر محسوب می شود.به عنوان مثال در بخشی از انیمیشن آمفی تئاتر شهر رم و نبرد گلادیاتورها به تصویر کشیده می شود.(البته به شکلی تلطیف شده)[5]

• در انیمیشن،عصر جدید و قدیم و رسم و رسوماتشان با هم تلاقی زیبایی پیدا می کنند.مثلاً در صحنه ای از انیمیشن شاهد آن هستیم که در آمفی تئاتر از آلودگی شهر رم سخن به میان می آید و این که قرار است به قید قرعه به یکی از برندگان خوش شانس یک دستگاه آپارتمان در شهر خدایان داده شود!ضمن آن که بنای آمفی تئاتر هم در شکل و شمایل ورزشگاههای مدرن تصویرگری شده است!

• و نکته آخر این که با اثری متفاوت،مهیج و تماشایی رو به رو هستیم که خاطره دیدنش به این سادگی ها از ذهنمان پاک نخواهد شد.

  درج شده در ماهنامه دوست نوجوان

---

[1] -Asterix and Obelix: Mansion of the Gods

[2] - René Goscinny

[3] - Alexandre Astier

[4] - در قرن پنجم میلادی و با سقوط دولت روم، جهان مغرب‌زمین وارد دورانی شد که از آن با نام قرون وسطی یاد می‌شود. این دوره تقریباً از قرن پنجم تا قرن چهاردهم میلادی ادامه یافت. در نیمه اول این دوره که معمولاً آن را «عصر تاریکی» می‌خوانند آموختن و اندیشیدن در اروپای غربی، تقریباً ناپدید شد. در این دوره، سراسر قاره اروپا طعمه بیماری‌های متعدد و دسته‌ها و گروه‌های مسلح بود.

[5] - گلادیاتورها(مردان شمشیر زن) در برابر چشم هزاران نفری که در آمفی تئاتر نشسته بودند با کسی مثل خود یا حیوانات وحشی مبارزه می کردند و این مبارزه معمولاً با کشته شدن یکی از طرفین به پایان می رسید.