بازخوانی و نقد انیمیشن هتل ترانسیلوانیا(درج شده در ماهنامه دوست نوجوان)

به نام خداوند جان و خرد

 

بازخوانی و نقد انیمیشن هتل ترانسیلوانیا[1]

بیژن شهرامی

 

    به یاد دوران بچگی ام می افتم که با اشتباه گرفتن «کوکاکولا» با «دراکولا» موجبات خنده بزرگترها را فراهم می آوردم.همین باعث می شود که موقع ورق زدن لغت نامه به یاد آن روزها نیم نگاهی نیز به واژه دراکولا داشته باشم:

    افسانه دراکولا از کشور رومانی سرچشمه می‌گیرد که به دلیل هیجان و وحشت خاص این روایت به تمام نقاط دنیا منتقل شده‌است. این کتاب توسط آقای جمشید اسکندانی به فارسی ترجمه و در سال ۱۳۷۶ منتشر شده است.

    کُنت دراکولای[2] خشن و ستمگر فرمانروای قسمت جنوبی رومانی بوده است. برای فرمان بردن مردمانش قصر خود را قرمز رنگ آمیزی و با تمثال های هولناک تخیلی مزین کرده بود. او حتی در زمان خودش هم به نام دراکولا«پسر اژدها» شناخته می شد. همیشه لباس های تیره رنگ بر تن می کرد؛ آستر شنل خود را از مخمل قرمز می دوخت و بیشتر اوقات نوشیدنی های سرخ می نوشید. به همین سبب مردم با دیدن لب و دهان قرمز رنگش فکرمی کردند که او واقعاً خون آشام است!

    دراکولا در سال های گذر از قرون وسطی به  رنسانس، به نبرد با حکومت عثمانی پرداخت تا از ورود آنها به رومانی جلوگیری کند. کنت دراکولا در قلعه خود در جنوب کشورش مدفون است. در جزوه ای که بلافاصله پس از مرگ وی در سال 1476، در نورنبرگ آلمان منتشر شد، فهرستی از جنایات او آمده است، از جمله این که پس از غذا دادن به گدایان آنها را به می سوزاند چون عقیده داشت که بی دلیل غذای مردم را می خورند و بهای آن را نمی پردازند!

    آخرین بازمانده وی "کنت ماروین دراکولا" در سال ۲۰۰۵ در اسپانیا درگذشت. چون وی مجرد بود و فرزند و خویشاوندی نداشت، اراضی بسیار وسیع و اموالش را دولت رومانی به تصرف خود درآورد.اینک جنگل و قلعه دراکولا جزو آثار دیدنی رومانی به شمار می روند.

 

•  هتلی که داستان انیمیشن در آن جا اتفاق می افتد «ترانسیلوانیا»  نام  دارد  و این  اسم شهری

   واقعی در کشور رومانی است.[3]

• داستان از آنجا شروع می شود که دراکولایی زخم خورده از انسان ها  به نام دراک از قلعه اش می گریزد و در منطقه ترانسیلوانیا – محلی محصور با جنگل ارواح و قبرستان مرده های متحرک- هتلی پنج ستاره تأسیس می کند تا دراکولاهای جهان در آن به دور از اذیت و آزار آدم ها استراحت کنند.او مشتریان دائم و موقت بسیاری دارد که در بین آنها آدم گرگی ها و مامی و فرانکنشتاین رفیق گرمابه و گلستان اویند.

• دراکولای مورد اشاره همسرش را در مصاف با آدم ها از دست داده است و حالا با تنها دخترش زندگی می کند.او مثل انسان ها با دختر خردسالش بازی می کند،برایش کتاب می خواند و گیتار می نوازد و...

• دختر دراکولا ،میوس نام دارد که دلش می خواهد انسان ها و نوع زندگی کردنشان را از نزدیک ببیند اما همواره با مخالفت پدرش روبه رو می شود.

• مخالفت دراکولای پدر تا 118 سالگی میوس و جشن تولدش ادامه دارد.

• دراکولای پدر علیرغم رسیدن دخترش به این سن- که معادل هیجده سالگی انسان هاست- باز هم دلش نمی خواهد او با آدم ها حشر و نشر داشته باشد شاید از این می ترسد که دلبسته یکی از آنها شود پس باید تدبیری بیندیشد.

• دراکولای پدر در مقابل آخرین اصرارهای دختر به ظاهر تسلیم می شود اما او نقشه دیگری در سر دارد که برای همیشه او را از انسان ها بترساند.

• دراکولا به دخترش اجازه می دهد در اولین تجربه رویارویی با آدم ها به فلان روستا که فاصله زیادی با خانه ندارد برود.این روستا همان جایی است که ساکنانش نه انسان بلکه موجوداتی شرور به نام زامبی[4] هستند که صورتک به چهره دارند.[5]

• میوس به شکل یک خفاش در می آید و با چمدان به روستای مورد اشاره پرمی کشد و در حالی که سخت ترسیده است به خانه برمی گردد.

• دراکولای پدر از این ماجرا خوشحال است اما شادی او دوام چندانی پیدا نمی کند چرا که این بار جوانی کنجکاو و  سر به هوا به نام جاناتنان ناخواسته گذرش به هتل دراکولاها می افتد که میوس به او دل می بندد و بعدها کارشان به ازدواج می کشد.حادثه ای ناخواسته که اعتبار هتل را به لحاظ ترسناکی و محل امن بودن به چالش می کشد.

• دراکولای پدر درصدد لاپوشانی ماجرا برمی آید و حتی جانتان را که حالا به خاطر دخترش توان برخورد با او را ندارد یک دراکولا جا می زند اما این دروغ خیلی زود فاش می شود تا درجه امنیت هتل تنزل پیدا کند.

• فاش شدن هویت جانی هم برای خودش داستانی دارد به این شرح که موش متعلق به سرآشپز هتل آدم بودن جاناتان(جانی) را حس و فاش می کند جوری که  همه می فهمند او انسان است و باید جمع آرام خون آشام ها را ترک کند.

•  میوس از اخراج جانی غمگین می شود به گونه ای که دراک به خاطر خوشحال کردن دوباره او چاره ای ندارد جز این که با هیولا های دیگر به شهر برود، او را بیابد و به هتل بازگرداند.

• در شهر استقبال خیلی خوبی از هیولاها می شود و همه مردم دوستی خود را نسبت به آنها ابراز می دارند جوری که خیلی زود موفق می شوند جانی را پیدا کنند و به هتل برگردانند...

  ***

• هتل ترانسیلوانیا انیمیشنی کمدی و سه‌بعدی است که محصول کمپانی فیلم سازی سونی پیکچرز در سال 2012 میلادی می باشد.

• کارگردان انیمیشن هنرمندی روس تبار به نام گِندی تارتاکوفسکی[6] است که در کارنامه هنری او آثاری مثل جک سامورایی، آزمایشگاه دکستر و تایتان هم دیده می‌شود.نویسنده آن هم پیتر بینهام[7] است.

• داستان انیمیشن جالب و جذاب و از نظر تکنیک های سه بعدی و گرافیکی در اوج است ضمن آن که  آموزه هایی مثل گوش به فرمان پدر داشتن(در صحنه ای که میوس بی اجازه پدر حاضر نیست دنبال علاقه قدیمی اش برود)،بی نتیجه بودن دروغبافی(در صحنه مربوط به دراکولا جا زدن جانی)،بی نتیجه بودن کتمان واقعیت(در صحنه دهکده زامبی ها)،میل فطری مرد و زن به ازدواج با هم و تشکیل نهاد مقدس خانواده و... در آن قابل رصد است.

---

[1] -Hotel Transylvania

[2] -Count Dracula

[3] - ترانسیلوانیا به عنوان یک سرزمین مرموز شناخته می شود، شهری که در کتاب ها به نام شهر زوزه گرگ مشهور شده است. ممکن است فکر کنید که این نام مخصوص کتابهاست. اما واقعیت این است که این شهر رازآلود است. ترانسیلوانیا در کشور رومانی، چشم اندازهایی روشن از کوه ها، قلعه ها، کلیساهای مستحکم و خانه های مرموز دارد. اگر عاشق تاریخ و طبیعت هستید این شهر برای شما یک مقصد جالب خواهد بود. شخصیت دراکولا که به خون آشامی معروف است، برگرفته از زندگی واقعی فردی به نام کنت دراکولاست که در نزدیکی شهر ترانسیلوانیا زندگی می کرد. دراکولا در طول دوران حکومت خود در رومانی فضای رعب آوری در کشور ایجاد کرده بود. در افسانه ها آمده که او نزدیک 80 هزار نفر را به قتل رساند. رفتار او با زیردستانش به قدری خشن بود که کمتر کسی جرات می کرد به این پادشاه نزدیک شود. قلعه دراکولا براساس کتاب های تاریخی سال 1212 به وسیله شوالیه توتن ساخته شد و سال های سال حکمرانان کشور رومانی در این قلعه زندگی می کردند. ( مجله 6 و 7 همشهری ، فاطمه عسگری آزاد)

[4] -zombie

[5] - مرده متحرک یا زامبی به جسدهای متحرکی گفته می‌شود که روح ندارند. مرده‌های متحرک امروزه در فیلم‌های ترسناک غربی زیاد دیده می‌شوند.داستان مرده‌های متحرک از وودو یعنی جادوباوری آفریقایی‌تباران دریای کارائیب سرچشمه می‌گیرد.بر پایه داستان‌ها، مرده‌های متحرک با گاز گرفتن و وارد کردن بزاق خود به بدن قربانیان‌شان آنها را همانند خود به یک مرده متحرک تبدیل می‌کنند. در نتیجه، در فیلم‌ها تعداد زامبی‌ها همچنان رو به افزایش است. همچنین بر پایه داستان‌ها، انسان باید در دهان مرده‌های متحرک نمک بریزد زیرا آن‌ها بدین‌وسیله به یاد می‌آورند که مرده‌اند و به گور خود بازمی‌گردند! در فرهنگ‌های فارسی واژه زامبی به «مارخدا» ترجمه شده و اصل آن از سرخ‌پوستان دانسته شده‌ است.

 

[6] - Gennadiy Borisovich Tartakovsky

[7] - Peter Baynham

قصه های روضه تجدید چاپ شد...

سال‌ها می‌گذرد و طعم خوش روضه همچنان پای دندانم است. به همین خاطر محرم را دوست دارم و مرور خاطراتش را بر خیلی از چیزها ترجیح می‌دهم.»

کتاب حاوی قصه‌هایی از خاطرات اصحاب روضه است که سه فصل دارد. فصل اول درباره خدای تعالی و حضرات معصومین، فصل دوم درباره عالمان دینی و فصل سوم درباره شهدا، پیر غلامان و هنرمندان است.

نمی داند اگر هر کس بداند...

زبانش ذوالفقاری صیقلی بود
خدا در هر نگاهش منجلی بود

نمی داند اگر هرکس بداند
که نامِ دیگرِ زینب علی بود..

سالروزوفات بانوی بزرگ اسلام حضرت زینب کبری س تسلیت باد

روز عید است و...

"فتحعلی خان صبا"- ملک الشعرای دربار "فتحعلی شاه قاجار"- به تقصیری،مغضوب شاه شده و در بند بود. سلطان قجر که ادعای شاعری هم داشت در ایام نوروز مصرعی سرود اینچنین:

«روز عید است و به هر شاخه نم باران است»

 ولی از سرودن مصرع دوم و تکمیل بیت عاجز ماند.بعد از کمی تقلا امر نمود تا شاعر محبوس را به محضر همایونیش ببرند تا آن مصرع را تبدیل به بیت کند! فتحعلی خان صبا نیز بعد از شنیدن سروده شاه،بی درنگ چنین سرود:

«روز بخشیدن تقصیر گنهکاران است»!

دوباره نوروز

                      نوروز

 

دوباره نوروز

رسیده از راه

گشته پر از آب

هم چشمه،هم چاه

       *

شمع شکوفه

بر شاخه روشن

خرم و سر سبز

جالیز و گلشن

       *

بر تن صحرا

قبای رنگین

در خانه ها پهن

سفره هفت سین

       *

امروز مردم

هستند با هم

در دل ندارد

گویی کسی غم.

 

                                    *بیژن شهرامی

کتاب آن مرد با انار آمد منتشر شد.

آن که در شش ماهگی...

یخ در بهشت

مصاحبه نمادین با امام خمینی(ره)

به نام خدا

 

خمینی افتخار ماست...

 

«گفت و گوی نمادین با بنیانگزار جمهوری اسلامی ایران،امام خمینی(ره)»

بیژن شهرامی

همین طور که به پشتی تکیه داده  و مشغول تماشای تلویزیون هستم یادم می آید که امام را چشم به راه خود گذاشته ام.

ماجرا به ساعتی قبل برمی گردد که به اتاقش رفتم تا نماز مغربم را پشت سرش بخوانم.بعد از نماز رو به من کرد و فرمود:«افطار کرده ای؟»

گفتم:«بعد از نماز عشا.»

لبخندی زد و فرمود:«من (به علت بیماری[1]) روزه نبوده ام اما تو چرا، حالا تشنه و گرسنه ای.برو افطارت را باز کن.»

گفتم:«اما من دوست دارم نماز عشایم را هم پشت سر شما بخوانم.»

فرمود:«منتظرت می مانم تا بروی و برگردی.»

حالا یک ساعت گذشته و من بی خیال جلوی تلویزیون نشسته ام.با عجله بلند می شوم و دوان دوان خود را به اتاق امام می رسانم تا از او عذرخواهی کنم.با خودم می گویم:«وقتی دیده من دیر کرده ام حتماً نمازش را خوانده است.» اما وارد اتاق که می شوم می بینم منتظر آمدنم است.[2]

نماز عشا را پشت سرش می خوانم و بعد از سلام و تعقیبات،کاغذی را که در جیب دارم درمی آورم و می گویم: «آقا جان،اجازه می دهید چیزی را برایتان بخوانم؟»

• «بله،حتماً»

• «وصیت نامه یکی از شهداست.»

• «چه خوب،بخوان پسرم.»

• «ای کاش می‌توانستم حرف دلم را راجع به امام عزیز بر روی کاغذ بیاورم، ولی نمی‌توانم،فقط همین قدر بگویم که در دنیا دلم برای هیچ کس تنگ نمی‌شود و آرزوی زیارت کسی را بعد از آقا امام زمان(عج) و ائمه معصومین(ع) ندارم، مگر امام عزیزم که جانم فدایش باد...»[3]

• «خدای تبارک و تعالی،شهدای عزیز ما را همنشین حضرت سیدالشهدا علیه السلام قرار دهد.»

• «این شهید شما را خیلی دوست داشته.»

• «من هم شهدا را دوست دارم.خون آنها امتدادخون پاک شهیدان کربلاست.»

• «فکر می کنم شما این شهید را می شناسید.»

• «به اسم؟»

• «شاید به اسم،شاید هم به رسم.»

• «او کیست؟»

• «او همان جوانی است که شما یک شب به جایش نگهبانی داده اید!»

• «آقا مهدی(خندان) را می گویی؟»

• «بله،من شنیده ام که او یک شب در حال نگهبانی روی پشت بام همین جا چرتش می گیرد،به دیوار تکیه می زند و پلک هایش بی اختیار روی هم می آید.شما هم که آن شب برای احوال پرسی از او و رفیقش به پشت بام رفته اید او را در آن حال و وضع می بینید.پارچه ای را که روی دوش داشته اید رویش می کشید، اسلحه اش را از کنارش برمی دارید و لحظاتی را نگهبانی می دهید!»[4]

• «همان شب پایین آمد و همین جا نماز شبش را خواند.بعد ها هم خطبه عقدش را خواندم.»[5]

• «چه خوب،راستی کسی او را دعوا نکرد که چرا موقع نگهبانی خوابش برده؟»

• «نه،احمد[6] پیغام فرستاد کاری با او نداشته باشند.»[7]

• «کاش من هم روزی شهید بشوم!»

  لبخندی شیرین می زند و به قصد شوخی می فرماید:«اگر شهید بشوی بنیاد شهید ما را به عنوان پدر شهید برای زیارت،به سوریه می برد!»[8]

• «شنیده ام شما سوریه رفته اید.»

• «در ایام تبعید،از طرف دوستان شایع شد که از عراق به کویت و سپس به سوریه می رویم،این به خاطر آن بود که مقصد اصلی ما یعنی پاریس از نگاه مأموران حکومت پوشیده بماند.»[9]

• «چند وقتی هم به ترکیه تبعید شدید.»

• «بله حدود یک سال در آن کشور بودم از آبان سال 1343 تا  مهر سال بعدش.»

• «شنیده ام که مأموران شبانه به خانه تان در قم ریختند و بدون معطلی به فرودگاه مهرآباد بردند تا راهی ترکیه شوید.»

• «همین طور است.»

• «در همین هجوم بود که شجاعانه به مهاجمان گفتید:"اگر روح الله خمینی را می خواهید من هستم با دیگران چه کار دارید؟"»

• «نه،در هجوم سال قبلش بود.»

• «مگر این حادثه پیشتر هم تکرار شده بود؟»

• «بله،بعد از حمله مأموران حکومت پهلوی به مدرسه فیضیه(حادثه پانزده خرداد) و سخنرانی من در این رابطه،مأموران شبانه به خانه ما ریختند تا راهی تهران و زندان قصر شوم.»

• «در این یورش بود که نمازتان را وسط راه و میان اتومبیل خواندید؟»

• «بله،گفتم برای نماز صبح توقف کنید اما جواب دادند اجازه نداریم،به همین خاطر داخل اتومبیل نمازم را خواندم.»

• «در ترکیه اجازه فعالیت سیاسی داشتید؟»

• «به شدت مانع می شدند.حتی برای عمامه گذاشتن هم مشکل داشتیم.»

• «در این مدت چه کار می کردید؟»

• «ابتدا به آنکارا منتقل شدیم و مدتی هم روانه شهر دورافتاده بورسا شدیم.در این ایام از هر طریقی که می شد به وظایفم در رابطه با انقلاب عمل می کردم.نوشتن یکی از کتابها را نیز در آنجا شروع کردم.»

• «دیوان شعرتان را می گویید؟»

• «نه منظورم "تحریر الوسیله"[10] است.»

• «راستی شنیده ام دیوان شعرتان را با همه سروده هایش گم می کنید.»

• «در ایام جوانی مأموران ساواک کتاب هایم را با خود بردند از جمله دفتری که شعرهایم در آن نوشته شده بود.»[11]

• «راستی بعد از ترکیه به عراق رفتید؟»

• «بله.»

• «حالا چرا عراق؟»

• «به شاه گفته بودند فلانی اگر در نجف باشد حرفش شنیده نخواهد داشت چون عالمان دینی نجف شناخته تر هستند و مردم به آنها توجه دارند.»

• «چند وقت در عراق بودید؟»

• «حدود سیزده سال.»

• «چه طور شد که به فرانسه رفتید؟»

• «دولت پهلوی از صدام حسین خواسته بود اجازه ماندن ما در عراق را پس بگیرد و فکر می کردند با این کار بین ما و مردم فاصله می افتد.»[12]

• «فکر می کنم با این تصمیمشان ناخواسته به انقلاب کمک کرده اند چون اطلاعیه های شما از اروپا راحت تر و بهتر به دست مردم می رسید.»

• «بله به تعبیر قرآن "و مکروا و مکر الله و الله خیر الماکرین".»[13]

• «چند مدت در فرانسه بودید؟»

• «کمتر از چهار ماه.»

• «چه طور شد که به دهکده"نوفل لوشاتو " رفتید؟»

• «ابتدا درآپارتمانی در مرکز شهر مستقر شدیم اما چون رفت و آمد مردم ممکن بود باعث زحمت همسایگان شود، به حومه شهر رفتیم.»

• «به همین خاطر بود که برای اهالی گل وشیرینی فرستادید؟»

• «روزهای پایانی حضور ما در دهکده،همزمان با تولد حضرت عیسی مسیح علیه السلام بود،به همین خاطر برایشان هدیه فرستادیم تا اگر آمد و شد علاقه مندان اسلام و انقلاب آرامش آنها را بر هم زده عذرخواهی کرده باشیم.»

• «آنجا هم خانه کوچکی داشتید؟»

• «به اندازه بود.»

• «راستی چرا دست و رویی به سر و صورت اینجا نمی کشید؟»

• «ما اجاره نشین هستیم نباید بی اجازه صاحب خانه جایی را دست کاری کنیم.»[14]

• «خوب،چرا فرش بهتری داخلش نمی اندازید؟»

• «مگر اینجا خانه صدراعظم است؟»

• «خانه یکی از یاران امام زمان علیه السلام است.»

• «معلوم نیست در خانه امام زمان علیه السلام چه فرشی پهن باشد.»[15]

• «راستی وقتی فهمیدید بچه های کلاس پنجمی برایتان نامه نوشته و گفته اند می خواسته ایم شما را نصیحت کنیم چه حسی پیدا کردید؟»

• «خوش حال شدم و در جوابشان نوشتم کاش مرا نصیحت کرده بودید که محتاج آن هستم.»[16]

• «شما بچه ها را خیلی دوست دارید یادم هست شهید محمد حسین فهمیده را رهبر  نامیدید!»[17]

• «بله،من شما بچه ها را امیدهای آینده انقلاب می دانم و دوست دارم شعارتان "ما می توانیم"[18] باشد.»

• «من بروم تا شما استراحت کنید مثل این که فردا دیدار دارید.»

• «پدرت گفت فردا جمعی از ورزشکاران مهمانمان هستند.»

• «چه خوب،یک بار گفتید ورزشکاران باید به علی علیه السلام اقتدا کنند.»[19]

• «بله همه باید به آن حضرت اقتدا کنیم البته من ورزشکار نیستم اما ورزشکارها را دوست دارم.»[20]

• «اختیار دارید،شما هر روز پیاده روی می کنید،پیاده روی هم نوعی ورزش است.»

• ...

  با امام خداحافظی می کنم.موقع بیرون آمدن، این جملات رهبر معظم انقلاب آیت الله خامنه ای یادم می آید:       « من قادر نیستم خصلتهاى انسانى و والاى این مرد بزرگ را که مثل خورشید در تاریخ ایران درخشید، توصیف کنم. سالهاى متمادى خدمت امام بودم. از سال 37 با ایشان آشنا شدم و به درس او مى‏رفتم. در دوره‏هاى مختلف زندگى و در بحرانهایى که پیش مى‏آمد، رفتار حساب‏شده‏ى آن مرد را دیده بودم. این انسان استثنایى، اصلاً از نوع مردم زمان ما نبود. واقعاً نمى‏توانم خصلتها و خصوصیات این مرد بزرگ را توصیف کنم.»[21]

---

[1] - عارضه قلبی.

[2] - راوی:آقای سید رضا اکرمی(وزیر اسبق آموزش و پرورش)این خاطره را از حجت الاسلام و  المسلمین سید حسن خمینی نقل کردند.

[3] - شیر کوهستان،ص23.

[4] - همان.

[5] - همان.

[6] - حجت الاسلام و المسلمین حاج احمد آقا خمینی(فرزند امام)

[7] - شیر کوهستان،ص23.

[8] - برداشت هایی از سیره امام خمینی(ره)،ج1،ص35.

[9] - دیدار در پاریس،ص ۱۲۲.

[10] - تحریر الوسیله کتابی فقهی است.

[11] - راوی:مرحوم آقای صادق طباطبایی(مؤسسه پژوهش و مطالعات سیاسی)

[12] - امام خمینی(س) فرمودند: مقامات عراق به من هشدار دادند که به دلیل روابطی که با رژیم ایران دارند، نمی توانند فعالیتهای مرا تحمل کنند. من به آنها پاسخ دادم که اگر شما مسئولیتهایی نسبت به حکومت ایران داشته باشید، من هم در برابر اسلام و ملت ایران مسئولم و باید به وظیفۀ الهی و معنوی خود عمل کنم.(پورتال امام خمینی ره)

[13] - آل عمران/54.آنها مکر کردند و خداوند هم پاسخشان را داد...

[14] - منزلی که امام در آن زندگی می کردند ملک حجت الاسلام امام جمارانی بود.

[15] - امام خمینی و روش زندگی، ج 1، ص 54.

[16] - فرزندان عزیزم! نامه محبت آمیز شما را قرائت کردم. کاش شما عزیزان مرا نصیحت می‌کردید که محتاج آنم. امید است با نشاط و خرمی درسهایتان را خوب بخوانید و در همان حال، به وظایف اسلامی که انسانها را می‌سازد، عمل کنید و اخلاق خود را نیکو کنید و اطاعت و خدمت پدران و مادرانتان را غنیمت شمارید و آنها را از خود راضی کنید و به معلمهایتان احترام زیاد بگذارید. سعی کنید برای اسلام و جمهوری اسلامی و کشورتان مفید باشید. از خداوند تعالی، سلامت و سعادت و ترقی در علم و عمل برای شما نور چشمان آرزو می‌کنم. سلام بر همه شماها.صحیفه امام خمینی،ج17،ص137.

[17] - همان،ج14،ص73.

[18] - همان،ص308.

[19] - همان،ج7،ص261.

[20] - همان،ج6،ص334.

[21] - فرازی از بیانات مقام معظم رهبری در مراسم بیعت نماینده‌ی امام در ارتش، وزیر دفاع و ... 18/3/1368.

این مطلب در مجله کیهان بچه های مورخ خرداد 96 چاپ شده است.

کتاب قصه های روضه از سوی به نشر منتشر شد.