ارنست و سلستین
به نام خدا
نیم نگاهی به انیمیشن ارنست و سلستین
بیژن شهرامی
افسانه شیر و موش را بارها شنیده ایم که طی آن سلطان جنگل از خوردن موشی بازیگوش و مزاحم صرف نظر می کند و او هم چند روز بعد این کار را با رهاندن شیر از بند صیاد جبران می کند.
...اتفاقاً سه چار روز دگر
شیر را آمد این بلا بر سر
از پی صید گرگ، یک صیاد
در همان حول و حوش دام نهاد
دام صیاد گیر شیر افتاد
عوض گرگ، شیر گیر افتاد
موش تا حال شیر را دریافت
از برای نجات او بشتافت
بندها را جوید با دندان
تا که در برد شیر از آنجا جان...
این را گفتیم تا اشاره ای کرده باشیم به اثری مشابه این افسانه که دست مایه ساخت انیمیشنی جالب و جذاب به نام «ارنست و سلستین» شده است.
داستان را نویسنده ای فرانسوی به نام گابریل ونسان که اسم واقعیش مونیک مارتین است (درگذشته به سال 1372خورشیدی)نوشته است و دانیل پناک -هموطن داستان نویسش- به صورت فیلمنامه در آورده است تا هنرمندانی از فرانسه و بلژیک به نام های «استفان اوبیه»، «ونسان پاتار» و «بنجامین رنر» عهده دار کارگردانیش شوند.
حکایت انیمیشن از این قرار است که موش ها در دل زمین برای خودشان تمدنی دارند و شهری که در نظام آموزشی آن مدام خطر موجودی به نام خرس گوشزد می شود!
در این میان سلستین بچه موشی که والدینش را از دست داده و حالا در یک مرکز خیریه نگه داری می شود عوض کشیدن نقاشی هایی که یادآور این عداوت است آثاری را ارائه می دهد که در آنها دوستی خرس و موش به تصویر کشیده شده است.
این همچنان ادامه دارد تا این که سلستین که حالا کمی بزرگتر شده است به مجموعه ای منتقل می شود که وظیفه اش نفوذ به شهر خرس ها و انتقال دندان های آنها به دل زمین است چرا که مهمترین سلاح موش ها دندان است و دندان پزشکی آنها به دندان های وارداتی سخت نیازمند است!
سلستین در شهر خرس ها گذرش به خانه خرسی می افتد که دندان افتاده فرزندش می تواند هدیه خوبی برای موش های دندان پزشک باشد اما از بخت بدش قبل از انتقال دندان به بیرون از خانه، دیده می شود و به ناچار در سطل زباله خانه پنهان می شود بی خبر از این که قرار است گیر خرسی ولگرد به نام ارنست بیفتد که سخت گرسنه است و علاقه زیادی به موش خوری دارد!
سلستین که خوب یاد گرفته چگونه خرس ها را فریب دهد شروع می کند به دلیل آوردن که به این علت و آن علت من به دردت نمی خورم و ارنست هم که زودباور است به شرط این که سلستین جای چند انباری شیرینی و شکلات را به او نشان بدهد از خیر خوردنش می گذرد.
ارنست در انیمیشن خرسی خوش گذران است که ترجیح داده عوض قاضی شدن- که خواست اطرافیانش بوده- موسیقی دان بشود حتی به قیمت طرد شدن از جامعه و سکنی گزیدن در بیرون از شهر و دستبرد زدن به سطل های آشغال و انبارهای شیرینی فروشی!
سلستین که علیرغم علاقه مند بودن به نقاشی مجبور است دندان پزشک شود با همان یک دانه دندان به دل زمین برمی گردد اما خیلی زود دوباره برگشت داده می شود تا تعداد بیشتری دندان به دست آورد.او موقع برگشتن متوجه می شود که ارنست به دلیل دست درازی به یکی از شکلات فروشی ها دستگیر شده است بی درنگ به کمکش می رود و به هر تدبیری که شده نجاتش می دهد.
رابطه دوستانه سلستین و ارنست و حجم انبوهی از دندان که موش به کمک خرس به شهرش می برد رفته رفته توجه دو جامعه خرس ها و موش ها را به خود جلب می کند تا آن جا که پلیس های هر دو اجتماع درصدد دستگیریشان بر می آیند و نهایتاً گذرشان به دادگاه شهرهایشان می افتد اما وقوع همزمان آتش سوزی در جلسات محاکمه و نجات یافتن قضات به وسیله ارنست و سلستین اسباب آزادی و محبوبیت آن ها را فراهم می آورد.
این گونه است که ارنست و سلستین اجازه پیدا می کنند به دوستیشان ادامه بدهند...
***
و اما نکاتی درباره این انیمیشن:
این اثر با بودجه ای ده میلیون یورویی در استودیو لاپارتی پروداکشنز (La Parti Productions) و لس آرماتورس (Les Armateurs)ساخته شده و در سال 2012 میلادی به نمایش درآمده است.
کار به صورت دو بعدی و در ژانر «کمدی درام ماجراجویی» طراحی و تولید شده است.
جذابیت کار به دلیل پیرنگ قوی،قوت کار تصویرگران و گنجاندن صحنه های خنده آور در سطح بالای قرار دارد.
داستان این انیمیشن طی سال های 1981 تا 2004 میلادی (25سال) در قالب 24جلد کتاب توزیع جهانی داشته است که از مهمترین دلایل شهرت اثر و اقبال عمومی به آن می باشد.
اختصاص جوایزی مانند سزار به انیمیشن آن را در امتداد توجه محافل سینمایی جهان قرار داده است.
کیفیت بالای اثر مرهون تجارب قبلی بنگاه تولید کننده و نیز فناوریهای روز اروپاست ضمن این که رمان نویس و نگارنده فیلمنامه هم خود از جمله نویسندگان بزرگ اروپا به شمار می آیند.
دشمنی موش و خرس چندان ملموس نیست شاید اگر بچه ها به یاد مجموعه موش و گربه نمی افتادند ارنست یک گربه می شد تا یک خرس.
دستبرد زدن به اموال دیگران کاری مذموم و ناپسند است که در این مجموعه مورد استفاده قهرمانان داستان قرار می گیرد!
تأکید غیر مستقیم بر اهمیت دندان و رعایت بهداشت دهان از نقاط قوت انیمیشن است.
تأکید بر صلح و دوستی به جای دشمنی و ستیز و توجه به این مهم که خوبی گم نمی شود از دیگر نقاط حائز ارزش کارتون است.
داستان پیچیدگی زیادی ندارد اما این سادگی چنان خوب مدیریت شده است که نقطعه ضعفش به حساب نمی آید.
و سخن آخر این که این اثر 80 دقیقه ای نقد زندگی غربی و اعتراضی است که فرهیختگان آن سامان به سست شدن ارزش های انسانی و اخلاقی دارند.
