پسر فانتومی

به نام خدا

 

نقد و بررسی انیمیشن پسر فانتومی[1]

بیژن شهرامی

بعضی از واژگان راه یافته از سایر لسان ها به زبان فارسی همه فهم هستند مثل "رادیو"،"تلویزیون"، "پست"،"پلیس" و...

در میان این کلمات"فانتوم" نیز همین حالت را دارد چرا که به مجرد پرسیدن معنی آن از اطرافیان، خواهند گفت:"هواپیمایی جنگی"

حق با آنان است،فانتوم نام دسته ای از جنگنده های قدیمی ساخت ایالات متحده است که از حدود پنجاه سال قبل در اختیار نیروی هوایی کشورمان است و اسمش گاه در قالب مثل برای بیان سرعت حرکت بالای کسی یا چیزی به کار می رود.

در یکی دو سال اخیر اسم  این پرنده قدیمی باز هم بر سر زبان ها افتاده است البته نه بزرگترها که آن را بیشتر  می شناسند بلکه نوجوانانی که دوستدار تماشای جدیدترین انیمیشن های ساخت کشورهای مختلف هستند.

در نوشتار پیش رو نگاهی به کارتون"پسر فانتومی" یا "پسرک شبحی"داریم:

• انیمیشن محصول سال 2016 میلادی کشورهای فرانسه و بلژیک است و به صورت دو بعدی توسط سه کمپانی دست اندرکار ساخت پویانمایی تولید شده است:فول ایمیج[2]،لونانیم[3] و فرانس سینما.[4]

• کارگردان اثر ژان-لوپ فلیسیولی[5] است که سابقه تولید آثار دیگری را هم دارد مثل گربه ای در پاریس[6]

• قهرمان داستان نوجوانی به نام لئو[7] است که توانایی جدا کردن روح از بدن خود را دارد.او در شهر نیویورک زندگی می کند و از بیماری خاصی رنج می برد.

• لئو یا پدر و مادر و خواهر خود زندگی می کند و انیمیشن در ابتدای خود او را در حالی نشان می دهد که مشغول خواندن کتاب داستان برای خواهر کوچولویش است.ادامه کارتون تحت تأثیر داستان پلیسی کتاب مزبور است.

• معمولاً برای خواباندن کودکان داستان های آرامش بخش می خوانند نه داستان های مهیج پلیسی که در نخستین دقایق شروع انیمیشن شاهدش هستیم.

• انیمیشن در ادامه فروشگاهی را نشان می دهد که در آن واحد شاهد حضور پلیس و دو سارق نقابدار و مسلح است.پلیسی به نام آلکس[8] با لباس شخصی و بدون اسلحه برای خرید آمده است و حالا با دیدن دو نفر دزد تصمیم می گیرد آنها را دستگیر کند.او برای فریب دادن آنها با استفاده از گوجه فرنگی سینه خود را خونین جلوه می دهد،بعد تلوتلو خوران خود را مقابلشان نقش بر زمین می کند.آنها متعجب از این صحنه نزدیکش می آیند و این فرصت مناسبی برای درگیر شدن و خلع سلاح آنان است.

• با این ماجرا پلیس فدرال از نفوذ گروهی تروریستی به نیویورک مطلع می شود.این قضیه زمانی جدی گرفته می شود که آنان از کشتی پهلو گرفته خود در بندر برای رئیس پلیس شهر پیام می فرستند و با نفوذ به سامانه الکترونیکی تلویزیون شهر پیغام های تهدیدآمیز خود مبنی بر انتشار ویروس رایانه ای و فتح 24 ساعته شهر را بر صفحات تلویزیون می نشانند.

• تروریست ها در ادامه برق شهر را قطع می کنند و درصدد کشتن پلیسی برمی آیند که دو نفر از آنان بازداشت کرده است.این تعقیب و گریز به زخمی شدن پلیس و اعزام وی به بیمارستان می انجامد.

• بیمارستانی که آلکس در آن بستری می شود همان جایی است که لئو با سری تراشیده در آن بستری شده است و این سرآغاز آشنایی این دو با هم است.

• انیمیشن در ادامه به تلاش لئو برای شناسایی باند تبهکار می پردازد و این که او با به پرواز درآوردن روح خود، به خلوت آنان نفوذ پیدا می کند و اسرارشان را به اطلاع پلیس می رساند.

• سردسته تبهکاران چهره ای زشت دارد با کلاه و لباسی که معمولاً کارآگاهان می پوشند او آن طور که روزنامه های شهر نوشته اند درصدد فعالیت های تروریستی است.

• مفید و مؤثر نشان دادن نوجوانان در  برخورد با پدیده های شومی مثل تروریسم سوژه جالبی و تازه ای است که در این اثر کارتونی مورد توجه قرار گرفته است.

• همکاری نوجوانان با پلیس از دیگر آموزه های ارزشمند انیمیشن است که در کشور ما هم با طرح همیاران پلیس مورد توجه قرار گرفته است.البته باید این نکته برای مخاطبان جا می افتاد که کمک به پلیس تنها در گرو روح شدن نیست.

• لئو خود را موظف به رعایت قوانین راهنمایی و رانندگی می داند حتی زمانی که روحش به چراغ قرمز برمی خورد در آسمان متوقف می شود!

• تروریست هایی که مرد صورت شکسته رهبریشان را بر عهده دارد و انیمیشن از نفوذشان به نیویورک پرده برمی دارد همگی آمریکایی هستند و خوشبختانه آنان  را  تبعه کشورهای شرق

  معرفی نکرده اند.

• جامعه آمریکا طعم تلخ تروریسم را در قالب حمله تروریستی گروه القاعده به نیویورک و انهدام برج های معروف آن چشیده است و طبیعی است که اگر انیمیشنی بخواهد موضوع تروریسم را در آمریکا مد نظر قرار دهد نیویورک را برای این کار انتخاب کند.

• شهر نیویورک به واسطه قرار داشتن سازمان ملل در آن برای جهانیان شناخته شده است و از این رو می بینیم سازندگان این اثر که امید به فروش بالای جهانی کارشان دارند سراغش می روند.

• نمایش چندین باره پرچم ایالات متحده و تابلوهایی از یک رهبر سیاهپوست(احتمالاً اوباما رئیس جمهور پیشین آمریکا ) ضرورتی برای انیمیشن ندارد و نبود آنها می توانست به برقراری ارتباط بیشتر مخاطبان با ان بینجامد.یادمان نرود که ما در حال تماشای یک انیمیشن کودک و نوجوان پسند هستیم نه یک فیلم وسترن هالیودی.

• رابطه عاطفی فرزندان با پدر و مادر،ارزش خانواده،ضرورت پاکیزگی محیط زیست(از جمله بیمارستان) از دیگر نقاط قوت اثر است.

• قائل شدن به وجود روح را هم می بایست از دیگر نقاط قوت کارتون دانست.هر چه باشد جریان هایی سعی در القای بی دینی و انکار عالم غیب به نسل نو را دارند و چنین آثاری نمی تواند در راستای اهداف آنان باشد.

• بیشتر شخصیت های انیمیشن چشم بادامی هستند و این با تیپ و قیافه ای که از اهالی آمریکا سراغ داریم همخوانی ندارد.

• پرداختن به مقوله روح برای کودکان و نوجوانان نباید آنها را به فکر روح شدن و پیدا کردن تحرک و شتابی که شخصیت های روح شده دارند بیندازد.انیمیشن باید به طور ضمنی برای بچه ها جا بیندازد که رشد واقعی ما در گرو با هم بودن روح و جسم است و الا روح به تنهایی قادر به انجام هیچ کاری نیست.

• و نکته آخر آن که انیمیشن، فانتزی(خیال پردازانه) و  84 دقیقه ای است و جزو معدود کارتونی هایی است که به اسکار 2017 میلادی راه یافته اند.

---

[1] -Phantom Boy

[2] -Folimage

[3] -Lunanime

[4] -France Cinéma

[5] -Jean-Loup Felicioli

[6] -Cat in Paris

[7] -Leo

[8] -Alex