کتاب جنگل
به نام خدا
نقد و بررسی انیمیشن(فیلم) "کتاب جنگل" [1]
بیژن شهرامی
بزرگ شدن نوزاد انسان در دامان حیوانات اگر چه دور از ذهن می نماید اما در دنیای داستان ها و حکایات قدیمی امری شدنی است چنان که می بینیم زال - نوزاد خردسال سام نریمان- به بهانه سفید بودن مو و شوم تلقی شدن، از دربار زابلستان رانده می شود و سر از آشیانه پرنده ای به نام سیمرغ درمی آورد که بر بلندای قله دماوند لانه دارد.
با این توضیح به موگلی[2] می رسیم قهرمان مجموعه داستانی "کتاب جنگل" که خردسالیش را در میان گرگها،فیل ها و میمون ها سپری کرده است.
کتاب جنگل را جوزف رادیرد کیپلینگ[3] نویسنده اهل بمبئی نوشته است و در طول یک قرن و اندی که از نگارشش می گذرد دستمایه تولید آثار سینمایی متعددی بوده است.[4]
جوزف دختری خردسال به نام ژوزفین داشت که داستان های کتاب جنگل در واقع برای وی نوشته شده است.البته او زیاد در کنار پدر هنرمندش نماند و در شش سالگی به خاطر ابتلا به ذات الریه(سینه پهلو) درگذشت.
داستان های کتاب جنگل ابتدا در مجلات به چاپ رسید و مدتی بعد هم به صورت کتاب درآمد و مورد استقبال مخاطبان قرار گرفت آن گونه که مدتی بعد کتاب جنگل دو هم نوشته شد.جالب این که نقاشی های اولیه این مجموعه داستانی اثر جان لاک وود کیپلینگ -پدر مؤلف- بوده است.
در کتاب جنگل و فیلم برآمده از آن با حیواناتی رو به رو هستیم که رفتارهایی شبیه انسان ها دارند.گروهی خوب هستند و گروهی بد.
جنگل مطرح در فیلم قانون مند است تا انسان قانون گریز امروز به این بیندیشد که می بایست قانون را از طبیعت هم که شده بیاموزد.
در جنگل داستان ما حقه زدن ممنوع است،احترام به قراردادها ضروری است و...
کتاب جنگل روزنه ای است برای خیره شدن به منابع طبیعی که در اثر بهره برداری غیر اصولی انسان قرن بیست و بیست و یکم حال و روز خوبی ندارند.
فیلم جنگل های هندوستان و ساکنان آن را به تصویر می کشد و موگلی که جدا افتاده از جامعه انسانی در دامان حیات وحش رشد می کند.
دوستان موگلی در درجه نخست آکیلا و راکشا (گرگ پدر و گرگ مادر) هستند و سپس پلنگی سیاه به نام "باگیرا" و خرسی درشت اندام به نام "بالو".
این که چه طور موگلی عضو جامعه حیوانات می شود معلوم است.او به همراه پدرش در حال گذر از جنگل است که ناگهان با ببری وحشی به نام شیرخان رو به رو می شوند.پدر با مشعل افروخته درصدد مقابله با ببر خون آشام بر می آید اما پس از آسیب رساندن به او خود کشته می شود و کودک خردسالش در جنگل رها می شود.
باگیرا که پیشتر موگلی را پیدا کرده و به گرگ ها سپرده است و نیز و بالو درصدد برگرداندن وی به جامعه انسانی و دهکده ای که همان نزدیکی است هستند چرا که می دانند شیر خان یا همان ببر انسان ستیزی که در جنگل زندگی می کند درصدد خوردن موگلی است.
دشمنی شیرخان با موگلی هم نیاز به توضیح ندارد.او زخم خورده از انسان ها است و کینه آنان را به دل دارد.
به تصویر کشیدن داستانی که پیشتر دستمایه ساخت فیلم های متعددی بوده آن گاه موفق است که عنصری تازه و جذاب مورد استفاده سازندگان قرار گرفته باشد همان طور که در اثر حاضر"جلوه های ویژه" خوش درخشیده است.
طراحی رایانه ای حیوانات نقش آفرین در انیمیشن آن قدر دقیق و ظریف است که به سختی می توان باور کرد واقعی نباشند.شاید باشند بینندگانی که فکر کنند این حیوانات واقعاً دست آموز و قدر به نقش آفرینی شده اند!
تنها نقش آفرین واقعی فیلم موگلی است که در اثر حاضر به نوجوانی به نام نیل سث سپرده شده است. او برای رسیدن به این نقش با حدود 2000نوجوان مشتاق دیگر رقابتی نفس گیر داشته است.
در کنار نیل یا همان موگلی بدل کارانی هم حضور دارند که او را در نقش آفرینی بهتر یاری می کنند.
از نقاط قوت فیلم کتاب جنگل پرداختن به فرهنگ و سنن هندوستان است،جایی که مؤلف داستان در آن زاده شده و بدان عشق ورزیده است.
صحنه های طنزآمیز اثر اگر چه مختصر هستند اما از نقاط قوتش به شمار می آیند و چه خوب بود تا حدی از سخت و جدی بودن فیلم بکاهند.
قوت کار سازندگان فیلم باعث شده که شما علیرغم دیدن آثار مشابه دیگری که بر مبنای کتاب جنگل تولید شده اند احساس تماشای کاری تکراری را نداشته باشید.
ایجاد جنگلی که در عین واقعی بودن وهم انگیز و افسانه ای جلوه کند مأموریت دیگری است که گروه جلوه های بصری انیمیشن عهده دارش بوده اند.
داستان انیمیشن به گونه ای است که افراد خانواده می توانند با هم به تماشایش بنشینند و از آموزه های اخلاقیش بهره ببرند.
و نکته آخر این که جان فاورو[5] کارگردانی تازه ترین روایت از داستان کتاب جنگل را بر عهده داشته و در سال 2016 میلادی آن را به مخاطبانش تقدیم داشته است.
[1] -The Jungle Book
[2] -Mowgly
[3] -Joseph Rudyard Kipling
[4] - به عنوان نمونه حدود هفتاد و پنج سال قبل فیلمی در هندوستان بر اساس کتاب جنگل ساخته شد که در آن نوجوانی به نام سابو نقش موگلی را ایفا کرده است.این اولین برداشت سینمایی از کتاب مورد اشاره است.
[5] -Jon Favreau
درج شده در ماهنامه دوست نوجوان
