نقد و بررسی انیمیشن کوبو و دوتار
به نام خدا
نقد و بررسی انیمیشن "کوبو و دو تار"[1]
بیژن شهرامی
ما تحت تأثیر نیاکانمان هستیم هم از نظر خلق و خو و هم از نظر آیین ها،باورها و سنت های پسندیده ای که از خود بر جای گذاشته اند.
در این میان ممکن است اشیائی نیز از آنان به دست ما رسیده باشد که یادآور خاطراتشان باشد یا حتی برای ما کاری را نیز انجام بدهد.
با این توضیح کوتاه سر وقت انیمیشنی می رویم که قهرمانش درصدد یافتن زره پدرش است تا با پوشیدنش هدفش را محقق سازد.
-
داستان کارتون در زمان ژاپن باستان اتفاق می افتد و آشنایی به راه و رسم زندگی آنان از جمله ویژگی هایش است چنان که کارگردانش می گوید:
«در ایام خردسالی مثل مادرم عاشق داستان‌های فانتزی- حماسی شدم.بزرگتر هم که شدم این عشق را همچنان در خودم حس کردم آن طور که درصدد تولید انیمیشن"کوبو" برآمدم تا عملاً فرصت ادای احترام به سبک هنری زیبایی مثل آن چه در مشرق زمین وجود دارد را بیابم(امری که معمولاً آن را بر روی پرده های سینما نمی‌بینیم.) وقتی هم برای اولین بار به ژاپن رفتم کتابی توجهم را به خودش جلب کرد که وضوح بصریش باعث می شد -با وجود بلد نبودن زبان ژاپنی- با آن ارتباط برقرار کنم. در واقع دو ستون اصلی الهام بخش من بودند:عشق به آثار فانتزی و تخیلی که از مادر و دلدادگی به مشرق زمین که از پدر گرفته بودم...»
قهرمان انیمیشن پسر نوجوانی به نام "کوبو" است که در غاری مجاور یک دهکده دور افتاده زندگی می کند و می بایست مواظب مادرش هم باشد.او هر روز در میدان گاهی دهکده حاضر می شود و با داستان گویی آنها را سرگرم می کند.
کوبو درصدد یافتن زره پدرش است که به دلایلی مبهم سه تکه شده است تا بتواند با کسانی که آرامش او را برهم زده اند مقابله کند.
او در این راه همراهانی لازم دارد که عبارت خواهند بود از یک میمون و یک سوسک!
میمون و سوسک در افسانه های شرقی حضور پررنگی دارند و در اثر حاضر هم عهده دار ایفای صحنه های خنده دار هستند.
میمون و سوسک ویژگی هایی دارند که در انیمیشن بدانها توجه نشده است مثلاً ما روباه را با فریبکاریش یا کلاغ را با خبررسانیش به کار می گیریم اما میمون و سوسک را با چه خصوصیتی می بایست مورد توجه قرار دارد؟جست و خیز میمون یا دست و پا چلفتی سوسک؟این پرسشی است که تا پایان انیمیشن پاسخی بدان داده نمی شود.
"اهریمن اسکلتی" از دیگر نقش آفرینان اثر است که با پنج متر طول عنوان بزرگترین عروسک استاپ موشن را به خود اختصاص داده است!
در انیمشن قهرمان داستان می بایست با روح پدربزرگش مقابله کند و این مغایر با ارزشهای رایج در شرق است و این که چرا نویسنده داستان از آن غفلت کرده نکته ای است که به آسانی نمی توان از کنارش گذشت.
قهرمان داستان در مقطعی از اثر با "اورگامی"(هنر کاغذ و تا) سر و کار دارد و این فرصتی است تا بیننده به عمق حضور این اثر هنری در مشرق زمین خاصه ژاپن پی ببرد.
فضا پردازی انیمیشن کاملاً موفق است به گونه ای که بیننده خود را در مشرق زمین و کشور ژاپن احساس می کند.
هنرهای رزمی که سامورایی ها نماد آن هستند در انیمیشن ظهور و بروز ویژه ای دارد و این به حماسی شدن اثر انجامیده است.
کوبو در ادامه انیمیشن در می یابد که شمشیر و زره او را در رسیدن به هدفش کمک چندانی نمی کند بلکه باید از ابزار هنر(موسیقی) کمک بگیرد.
در ساخت انیمیشن به نوعی نمایش سنتی ژاپنی توجه شده است تا حس شرقی بودن اثر بیش از پیش به مخاطب القاء شود.
شخصیت پردازی نقش آفرینان انیمیشن با سطح مطلوب فاصله دارد البته به جز "کوبو" که قهرمان اثر به شمار می آید.
موسیقی آغازین و متن اثر از نقاط قوتش به حساب می آید.[2]
انیمیشن فاقد صحنه های غیر اخلاقی است و تعدادی آموزه مناسب هم دارد مثل ادای احترام و گوش دادن به نصیحت مادر،توجه به هنرهای بومی،بهره گیری از توان موجوداتی که به ظاهر ضعیف اما توانا هستند، جایگزینی خشونت با هنر و...
کارگردانی اثر بر عهده "تراویس نایت"[3] بوده است و بازیگرانی چون "چارلز ترون"، "متیو مک کانهی"، "ارت پارکینسون"، "رالف فاینز" و "رونی مارا" صداپیشه اش بوده اند. کمپانی تهیه کننده این انیمیشن استودیو “لایکا”[4] است.
انیمیشن با تکنیک "استاپ مونشن" ساخته شده و بن مایه هایی از طنز دارد.[5]
و سخن آخر این که می توان این انیمیشن را به اتفاق بزرگترها نشست و تماشا کرد.
[1] -Kubo and the Two Strings
[2] - موسیقی این اثر توسط داریو ماریانلی (اهل ایتالیا) ساخته شده است.
[3] - Travis Knight
[4] - Laika
[5] - در تکنیک مورد اشاره اشیاء را حرکت داده و تک تک فریم ها با دوربین عکاسی ضبط می شود.
