نقد و بررسی انیمیشن نورمن از قطب شمال(درج شده در ماهنامه دوست نوجوان)
به نام خداوند جان و خرد
نقد و بررسی انیمیشن " نورمن از قطب شمال" [1]
محصول سال 2016 میلادی
بیژن شهرامی
«ما فقط یک کره زمین داریم» شعار سازمان ملل برای همه زمان ها و همه مکان ها است تا بلکه ما به خود آییم و قدر این نعمت بی نظیر الهی را بیشتر بدانیم.
امروزه این ودیعه خدایی حال و روز خوبی ندارد،هر روز بر حجم گازهای گلخانه ای افزوده و از سطح جنگل ها کاسته می شود،منابع آب شیرین کمیاب تر و بر وسعت بیابان ها افزوده می گردد.
در این بین قطب های شمال و جنوب زمین هم با چالش هایی مثل کاسته شدن از ضخامت صخره های یخی خود مواجه اند ضمن آن که غول های نفتی و تجاری آمریکا و اروپا هم به استخراج منابع نفتی و احداث مراکز جمعیتی در آن می اندیشند بی اعتنا به این که این عرصه ها زیست گاه موجوداتی است که زبان دفاع از خویش را ندارند.
حال که چنین است هنرمندان باید بیش از پیش به میدان بیایند و مظلومیت این کره مسکون و اهالیش را بسرایند.
انیمیشنی که در این شماره در امتداد نظرمان قرار گرفته است شرح حال موجوداتی است که زیست بومشان در شمالگان مورد هجمه قرار گرفته و حال با رفتن به نیویورک- شهری که سازمان ملل متحد در آن است-درصدد استیفای حقوق از دست رفته خویش برآمده اند.
انیمیشن با صحنه عزیمت شناوری بزرگ به سمت سرزمین های یخ زده شمالی شروع می شود و نهنگ هایی که پیشاپیش آن در حرکت هستند.این صحنه یادآور تعقیب و گریزهایی است که معمولاً به کاسته شدن از تعداد وحوش انجامیده است.
ساحل انباشته از فک های دریایی و موش های صحرایی است،نورم-خرس قطبی دست و پا چلفتی با چشمانی سبز،آبی که قهرمان انیمیشن به شمار می رود- درصدد شکار یکی از فک ها برمی آید تا انیمیشن از دقایق آغازین خود جلوه ای طنزآمیز و مهیج داشته باشد.
تعقیب و گریز خرس و فک به بخشی دیگر از ساحل که گردشگران در آن پیاده شده اند می کشد،خوش حالی آنها از دیدن این صحنه و تشویق خرس به خوردن فک در این بخش از انیمیشن پیام های خاص خود را دارد.
توانایی نورم در صحبت کردن با آدم ها برای خودش هم جالب است آن گونه که موضوع را با پدربزرگش در میان گذاشته و دریافته این توانایی را از او به ارث برده است.
در انیمیشن حاضر درندگان دوستدار کودکان هستند چنان که آنها را از نزدیک شدن به خود برحذر می دارند!
-
این جمله بارزشی است که خرس قطبی پدربزرگ به نوه اش می گوید:«سرزمینی که ما در آن به سر می بریم باارزش است و ما در قبال آن مسئولیم»
توجه به محیط زیست به عنوان موهبتی الهی از ابتدای انیمیشن مورد توجه است به ویژه آن گاه که چشم انداز زیبایی از قطب در امتداد نگاه قرار می گیرد.
نورم با برادرش در نحوه تعامل با گردشگران اختلاف نظر دارد چرا که می بیند او زیاده از حد به آنها نزدیک می شود،در مقابل دوربین هایشان حرکات نمایشی می دهد و دیگران را هم به این کار تشویق می کند و خلاصه آن که اهمیت چندانی برای حفظ آرامش محیط زیست قطبی قائل نیست.
-
«ساکریتیس»پرنده ای است که احتمالاً ایده هایی برای نجات قطب از دست درازی آدم ها دارد به همین خاطر باید مورد مشورت قرار گیرد.
این پرنده عینکی با نورم هم عقیده است و ناپدید شدن خرس پدربزرگ را نیز در همین راستا می بیند:«او این روزها را می دید و برای همین خاطر از اینجا رفت.»
«ساکرتیس» واقع نگر است او عدم حساسیت حیوانات به حضور آدم ها در قلمرو خویش را ناشی از آن می داند که برایشان غذا می آورند و با حرکات خود سرگرمشان می کنند.
این وضع هم چنان ادامه دارد تا این که چشمشان به ساختمانی متعلق به آدم ها می افتد و باخبر شدن از این که آنها آمده اند تا برای همیشه در اینجا بمانند و چه بسا ساکنان اصلیش را هم وادار به مهاجرت نمایند.
این رخداد به تجمع اهالی در غار یخی می انجامد.در آنجا نورم سعی دارد به پدرش بقبولاند خطری متوجه زیست بومشان است اما او این را ناشی از تخیل شاعرانه اش می داند و بر این مطلب پای می فشارد که ساختمان مزبور نه متعلق به گردشگران بلکه مربوط به گروهی از پژوهش گران است که برای تحقیق درباره قطب آمده اند.او ضمناً از پسرش می خواهد به جای سرک کشیدن در زندگی و کار دیگران دنبال کسب مهارتهایی نظیر شکار باشد!
نورم،ساکرتیس و سه موش صحرایی که خطر حضور آدم ها را گوشزد کرده اند با سرافکندگی از غار یخی بیرون می آیند.سرزنش و بی تفاوتی پدر، دلسردی نورم را رقم زده است اما ساکرتیس به او یادآور می شود که او تنها کسی است که می تواند با آدم ها صحبت کند و قطب یخی را از خطرشان برهاند و لازمه این کار داشتن خودباروی است.
نورم می پذیرد و در نخستین مرحله بساط کار گروهی که ضبط برنامه تبلیغاتی خود را به کار برده اند به هم می ریزد و آنها را وادار به فرار می کنند.
مدیر گروه تبلیغاتی- خانمی که از طریق گوشی و اینترنت با دخترش در ارتباط است- با حمله نورم که او را برای فرار از خطر وادار به فرار می کند به ساختمان مدیریت برمی گردد.او مدام هشدارهایی از دخترش دریافت می کند مبنی بر این که نباید زیست بوم قطب را تغییر داد و اسباب زحمت موجوداتش را فراهم آورد.
فیلم تعقیب و گریز مدیر گروه و نورم خیلی زود به رده های بالاتر شرکت در شهر مخابره می شود و آنها هم دستور می دهند به هر ترتیبی شده خرس را روانه شهر کنند تا مردم با دیدن نمادی زنده از قطب به خرید واحدهای مسکونی گروه GREEN HOMES در آن جا ترغیب شوند.
"تبدیل تهدید به فرصت" آموزه ارزشمندی است که انیمیشن بر آن اصرار دارد.نورم با راهنمایی ساکرتیس رفتن به نیویورک و بازی کردن در فیلم تجاری فروش خانه و زمین در قطب را می پذیرد تا آن را تریبونی برای رساندن صدای مظلومیت همنوعانش به گوش مردم قرار دهد.
این گونه است که نورم سوار بر کشتی تحقیقاتی راهی سفری دور و دراز و پر از ماجراهای مهیج و خنده دار می شود آن هم به اتفاق سه موش صحرایی زبر و زرنگ،پر جست و خیز و دوست داشتنی که خواهند کوشید نبودن مغز متفکری مثل ساکرتیس را جبران کنند.
این که خرس سفید قطبی ما و دوستانش چگونه مدتی را در شهر شلوغی مثل نیویورک به سر خواهند برد و چگونه افکار عمومی را متوجه خطری خواهند کرد که قطب شمال را تهدید می کند مطلبی است که با دیدن انیمیشن بدان پی خواهید برد.
"نورمن شمال" انیمیشنی جالب و جذاب از استودیوی لیونز گیت[2] است با دستمایه هایی از خنده ماجراجویی و هیجان که مخاطبان را تا انتها دنبال خود خواهد کشید.
این پویانمای نود دقیقه ای به کارگردانی تروور وال[3] محصول سال 2016 میلادی ایالات متحده است و صحنه های خوش آب و رنگ و دلچسبی دارد.
از صداپیشگان انیمیشن می توان به راب اشنایدر[4] ،هدر گرام[5] و کن جیونگ[6] اشاره کرد.
عدم حضور اسکیموها در انیمیشن به عنوان ساکنان بومی قطب شمال پرسش برانگیز است شاید تیم تولید کننده خواسته اند طرحی نو در افکنند و برخلاف کارهای مشابه که قطب شمال را با اسکیموها نشان داده اند عمل کنند شاید هم پاک از موضوع غافل شده اند.
انیمیشن به صورت دو بعدی است و از فناوری های نوین برای تصویر سازی بهره برده است.
انیمیشن فاقد صحنه های غیر اخلاقی است و تماشای آن در جمع خانواده خاطره انگیز خواهد بود.
و نکته آخر این که اهمیت دادن به خانواده،سالمندان،درس و مدرسه،محیط زیست،کار گروهی، استفاده از رسانه از آموزه های ارزشمندی است که انیمیشن به آنها پرداخته است.
[1] -NORM OF THE NORTH
[2] - Lionsgate
[3] - Trevor Wall
[4] -Rob Schneider
[5] - Heather Graham
[6] - Ken Jeong
