نقد و بررسی انیمیشن شهر قطارها

به نام خدا

 

نقد و بررسی انیمیشن شهر قطارها[1]

 

بیژن شهرامی

شنیدستم کمان را گفت پیکان

چرا از دست من دلگیر هستی

چرا پرتم نمایی سوی  دشمن

چرا از صحبت ما  سیر هستی

کمان خندید و گفت: ای میوه دل

نئی آگه از این که تیر هستی

نئی آگه که اندر وادی جنگ

رفیق نیزه و شمشیر هستی

نئی آگه که اندر وادی رزم

دمان همچون پلنگ و شیر هستی

شکوه تو بود در اوج پرواز

از این حال خوش آیا سیر هستی؟[2]

• انسان در خردسالی اشیاء را جاندار می پندارد و در بزرگسالی هم آن را به عنوان آرایه ای ادبی زینت بخش اشعار،حکایات و افسانه های خویش می سازد.

  در عرصه ادبیات ایران و جهان به نمونه های درخشانی از کاربرد این آرایه برمی خوریم مثل سعدی که از زبان گلی خوشبوی در حمام نصیحتمان می کند یا ناصرخسرو که گفت و گوی کدوبن و چنار را نقل کرده است و نیز پروین اعتصامی که از همنشینی نخ و سوزن و دیگ و تابه و...می گوید.

• جاندار پنداری اشیاء به عرصه تولید انیمیشن هم راه یافته است چنان که سی و شش سال پیش انیمیشنی با نام «جیمبو» ساخته شد که قهرمانش هواپیمایی کوچک و ماجراجو بود.[3]

• با تولید انیمیشن جیمبو که قهرمانش نه انسان و حیوانات انسان نما بلکه یک هواچیمای جت است پیش بینی می شد کارتون هایی با قهرمانی قطار و کشتی و... هم تولید شود که این طور هم شد و انیمیشن شهر قطارها با قهرمانی سه قطار جوان میلیونها کودک و نوجوان را تماشاگر خود ساخت.

• شهر قطارها محصول سال 2009 کشور آمریکا به نویسندگی سارا بال[4] است و جولی جونز[5] هم آن را به شکل دو بعدی کارگردانی کرده است.

• شهر قطارها شامل شش قسمت جداگانه  به شرح زیر است:

  قسمت اول:کوکو،ویلسون و بروستر نام سه لوکوموتیو تازه کار است که در مرکز آموزش راه آهن مشغول تحصیل و کسب تجربه اند.آنها هر روز هفت صبح از خواب برمی خیزند و از بلندگوی محل در جریان برنامه های روزانه خود قرار می گیرند.این بلندگو هم مثل خودشان زنده است و با آنها گفت و گو می کند.

  برنامه روز اول آنها بردن فیل،میمون و زرافه به باغ وحش جدید است.میمون و زرافه به راحتی جابجا می شوند اما فیل که سن و سال کمی دارد با بازیگوشی خود ماجراهایی جالب و جذاب را به وجود می آورد.

  در نهایت فیل هم به باغ وحش می رسد و لوکوموتیوهای جوان که دغدغه گرفتن نشان افتخار دارند به آرزویشان می رسند.

  قسمت دوم:«ویلسون شجاع» عنوان دومین بخش از انیمیشن است و چنان که از اسمش برمی آید با نقش آفرینی ویژه لوکوموتیو قرمز رنگ یا همان ویلسون همراه است.

  آسیب دیدگی چرخ های ویلسون موجب شده است که نتواند به راحتی و روانی روی ریل حرکت کند.او به دلیل ترسی که از مقوله تعمیر شدن دارد سفارش دوستان و آشنایان برای رفتن به تعمیرگاه را نشنیده می گیرد و ناخواسته ماجراهایی طنز آمیز را می آفریند.

  ویلسون سرانجام تن به تعمیر می دهد و تحت تأثیر مهربانی آقای تعمیرکار می بیند ترسش از این کار بیهوده بوده است.

• قسمت سوم:بخش سوم انیمیشن یادآور داستان فتح است که شنا یاد نگرفته به آب دجله زد

  و اگر حسین اسکاف نان ها را در سینی در آب نمی افکند زنده نمی ماند...

  در این بخش از کارتون  لوکوموتیوهای سه گانه تحت آموزش ریل عوض کردن هستند اما بنا بر دلایلی کار نیمه تمام می ماند.

  کوکو که کنجکاویش گل کرده است علیرغم مخالفت دوستانش  از محدوده مجاز بیرون می رود و دچار بیرون رفتگی از خط می شود.او که مخفی کاری کرده است امیدی به رسیدن کمک فوری ندارد اما دوستانش که نگران دیرآمدنش شده اند بزرگترها را خبر می کنند و به کمک او می شتابند...

  ناگفته پیداست که این بخش هم اموزه های خاص خودش را دارد از جمله این که نباید بی گدار به آب زد و نصایح مشفقانه اطرافیان را ندیده گرفت.

• قسمت چهارم:بچه ها پر شور و انرژی و دوستدار سرعت و تغییر هستند حال آن که بزرگترها به دلیل رسیدن به سنین پختگی جانب احتیاط را می گیرند.

  این واقعیت اجتماعی دستمایه چهارمین قسمت از شهر قطارها است.لوکوموتیو جوان دلش می خواهد با سرعتی سرسام آور حرکت کند اما با پدربزرگ پیرش که به کندی راه می رود مواجه است.

  او بی اعتنا به درخواست پدربزرگ پیرش برای داشتن سرعت مطمئنه با تغییر ریل بر شتاب خود می افزاید اما کمی جلوتر برای این که سنجابی را زیر نگیرد مجبور به توقف ناگهانی می شود که با ریختن چوب هایی که بارش شده رو به رو می شود...

• قسمت های پنجم و ششم هم دربردارنده موضوعات مناسب دیگری است که شما با دیدن آنها درک بهتری از انیمیشن پیدا خواهید نمود.

• انیمیشن نکات آموزنده بسیاری دارد مثل لذت با هم بودن،توخالی بودن خیلی از ترس ها،ضرورت یادگیری در دوران کودکی و نوجوانی،مهم بودن مهارتهای کاربردی،اهمیت تجربه اندوزی،لذت بردن از کار و کوشش،احترام به همنوعان،حرف شنوی داشتن از استاد و مربی،چیستی معدن،اهمیت تولید و...

• انیمیشن بخش بخش است و بینندگان کم حوصله را هم مجذوب خود می کند.

• شهر قطارها فاقد صحنه های غیراخلاقی است و می توان با خیال راحت تماشایش را سفارش کرد.

• کم بودن حوادث فرعی از نقاط ضعف انیمیشن است ضمن آن که بهتر بود اهداف آموزشی با صراحت کمتری بیان می شد.

• لوکوموتیوهای جوان هر روز به قید قرعه راه یکی از تونل های چهارگانه- که با رنگ های متفاوت مشخص شده اند-را در پیش می گیرند که دلیل این کار و مزیت هر تونل بر تونل های دیگر مشخص نمی شود.

• گره های موجود در داستان محدود هستند و به سادگی باز می شوند؛ این شتابزدگی از قوت اثر کاسته است.

• در یکی دو قسمت از مجموعه می توان پایان انیمیشن را حدس زد که این برای تماشاگران مطلب جالبی نخواهد بود.

• در پایان امیدواریم این انیمیشن زیبا را ببینید و از تماشایش لذت ببرید.

   

  درج شده در ماهنامه دوست نوجوان

---

[1] - Chuggington

[2] - این گنج می ارزد به صدها باغ انگور،ص34

[3] - جیمبو، هواپیمای جت کوچکی است که در یک فرودگاه به همراه سایر دوستانش زندگی می‌کند. او با وجود جثۀ کوچکش در مواقع بحرانی به سایرین کمک‌های بزرگی می‌کند.جیمبو درواقع یک هواپیمای جت است که طراح آن، واحد اندازه‌گیری خود را بین اینچ و سانتی‌متر مشخص نکرده بود! بنابراین هواپیما هنگام ساخت در یک سایز بسیار کوچک ساخته می‌شود. اما جیمبو با موتور بسیار قوی جتی که در اختیار دارد توانایی‌های خیلی زیادی دارد و می‌تواند کمک‌های بسیار بزرگی به سایرین برساند. او بهترین و سریع‌ترین هواپیما در کشور است و مأموریت‌های بسیار حساسی را به او واگذار می‌کنند.«جیمبو، هواپیمای جت» با نام اصلی Jimbo and the Jet Set در 25 قسمت برای گروه سنی خردسال تولید شد.

[4] -Sara Bal

[5] -JulieJones